Chuyển sang xe điện là xu hướng tất yếu, mang lại nhiều lợi ích rõ ràng cho môi trường, sức khỏe, khí hậu, và cả kinh tế.
Ngày 17/9, AFP đưa tin Na Uy - cường quốc dầu mỏ và khí đốt của châu Âu - đã đạt được cột mốc quan trọng khi số lượng xe điện vượt qua xe chạy bằng xăng. Đây là quốc gia đầu tiên trên thế giới đạt thành tựu này, nhằm mục tiêu mọi chiếc xe mới bán ra đều là xe không phát thải.
Theo Liên đoàn đường bộ Na Uy (OFV), trong số 2,8 triệu ô tô cá nhân được đăng ký tại quốc gia Bắc Âu này, có 754.303 xe hoàn toàn chạy bằng điện, so với 753.905 xe chạy bằng xăng. Số lượng xe chạy bằng dầu diesel vẫn nhiều nhất, với chỉ dưới 1 triệu xe, nhưng doanh số bán đang giảm nhanh chóng.
Vậy điều gì khiến người dân của một quốc gia có sản lượng dầu mỏ hơn 2 triệu thùng/ngày, đứng thứ 13 thế giới và số 1 khu vực EU, lại ưa chuộng xe điện hơn xe xăng?
Thành công của Na Uy trong việc thúc đẩy xe điện đến từ 3 yếu tố chính. Đầu tiên, các ưu đãi từ chính phủ, bắt đầu từ những năm 1990 và 2000, đã biến xe điện thành lựa chọn tài chính hấp dẫn nhất. Người Na Uy khi mua xe điện được miễn thuế giá trị gia tăng và thuế đăng ký, cùng với các ưu đãi tài chính khác, giúp giảm đáng kể chi phí sở hữu.
Đến năm 2012, tổng chi phí sở hữu xe điện, bao gồm cả các khoản giảm thuế, đã trở nên rẻ hơn so với xe truyền thống, với giá xe điện thấp hơn khoảng 5.000 euro so với xe chạy năng lượng truyền thống vào năm 2021. Thứ hai, Na Uy có số lượng trạm sạc nhanh công cộng cao nhất trên đầu người, cho phép pin xe điện sạc tới 80% chỉ trong 20 phút. Các cư dân sống trong chung cư còn được cấp trợ cấp để lắp đặt trạm sạc. Thứ ba, nhiều đặc quyền khác như bãi đậu xe miễn phí trong thành phố, giảm phí đường bộ, được phép vào làn xe buýt và giảm giá vé phà cũng góp phần thu hút người dùng.
Tuy nhiên, động lực kinh tế không phải là lý do duy nhất khiến xe điện ngày càng phổ biến. Na Uy cũng không phải là quốc gia duy nhất trải qua xu hướng này. Một cuộc khảo sát với 13.000 người tiêu dùng tại 18 quốc gia của Ernst & Young đã cho thấy một bức tranh tổng thể hơn.
Niềm tin của người tiêu dùng vào xe điện đang tăng mạnh. Lần đầu tiên, hơn một nửa số người tiêu dùng - 52% - có kế hoạch mua ô tô trong 24 tháng tới cho biết họ sẽ chọn xe điện hoặc xe hybrid. Con số này tăng 11% so với năm 2021 và 22% so với năm 2020. Sự gia tăng niềm tin vào công nghệ xe điện cũng được phản ánh qua sự tăng trưởng trong sở thích đối với xe điện hoàn toàn, từ 7% vào năm 2020 lên 20% vào năm 2022. Mặc dù sự phổ biến của xe hybrid cũng gia tăng, nhưng với tốc độ chậm hơn nhiều.
Khi sở thích về xe điện ngày càng lớn, động lực lựa chọn xe điện cũng đang thay đổi. Những người chuyển sang xe điện sớm, trước đây chủ yếu vì lý do môi trường, hiện đang thu hút thêm nhiều "đồng minh" với những mối quan tâm tài chính thiết thực hơn.
Hiệu ứng "kéo" - mong muốn được công nhận là người bảo vệ môi trường thông qua việc mua xe điện - đang trở thành động lực quan trọng. Bên cạnh đó, nhiều người lựa chọn xe điện do lo ngại về tình trạng tắc đường và ô nhiễm, giúp họ tiết kiệm chi phí hơn so với sử dụng xe chạy xăng.
Hiện tại, những lo ngại về khoảng cách di chuyển và chi phí sở hữu ban đầu của xe điện đang giảm nhanh chóng.
Theo báo cáo của Ernst & Young, nhu cầu về xe điện dự kiến sẽ cao nhất tại Ý, Tây Ban Nha và Na Uy trong khu vực EU, cũng như ở Trung Quốc, Hàn Quốc và Singapore tại châu Á - Thái Bình Dương.
Theo dữ liệu khảo sát từ bang New York (Mỹ), tính bền vững được xem là một trong những lý do chính để người tiêu dùng chuyển sang xe điện. Khoảng 27% người được hỏi cho biết họ chọn tránh sử dụng xăng hoặc các nhiên liệu hóa thạch khác là lý do chính để chuyển sang điện.
Khi xăng hoặc các nhiên liệu hóa thạch khác được đốt cháy để cung cấp năng lượng cho xe, chúng phát thải CO2, một loại khí nhà kính mạnh góp phần vào biến đổi khí hậu. Tại tiểu bang New York, lượng khí thải nhà kính từ ngành giao thông chiếm khoảng một phần ba tổng lượng khí thải toàn tiểu bang.
Lái xe điện giúp giảm đáng kể lượng khí thải carbon trong quá trình vận chuyển, trung bình từ 50-70% so với xe chạy bằng xăng. Người lái có thể giảm thêm lượng khí thải bằng cách sạc xe điện bằng điện từ các nguồn tái tạo.
Một yếu tố quan trọng khác là khí thải từ ống xả, khi có 23% người được hỏi mong muốn loại bỏ khí thải từ xe cá nhân của họ.
Khí thải từ ống xả có thể gây ô nhiễm không khí khu vực và góp phần vào biến đổi khí hậu toàn cầu, đồng thời ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe cộng đồng. Chẳng hạn, mẫu xe Chevrolet Bolt 2023 cho thấy người lái sẽ giảm được 2,55 tấn khí thải CO2 mỗi năm khi sử dụng xe điện thay vì xe chạy bằng xăng.
Tuy nhiên, ngay cả khi không tính đến những lợi ích rõ ràng về môi trường hay sức khỏe, chi phí sử dụng xe điện trong toàn bộ vòng đời cũng thấp hơn so với xe xăng, nhờ vào việc không phải chi cho xăng hay các khoản sửa chữa, vận hành. Ví dụ, mẫu xe Chevrolet Bolt 2023 cho thấy trong năm đầu tiên, tài xế có thể tiết kiệm 611 USD so với việc sử dụng mẫu xe xăng tương đương.
Thêm vào đó, xe điện chạy bằng pin có ít bộ phận chuyển động hơn và không cần thay dầu, dẫn đến chi phí bảo trì thấp hơn và ít thường xuyên hơn. Hệ thống phanh của xe điện cũng ít bị hao mòn hơn nhờ vào chức năng phanh tái tạo. Trung bình, người lái xe điện chi ít hơn khoảng 50% cho sửa chữa và bảo trì.
Cuối cùng, một lý do thực tiễn quan trọng mà người mua quan tâm là xe điện an toàn ngang bằng, thậm chí còn an toàn hơn so với xe xăng và xe diesel. Trên thực tế, Chủ tịch của Viện Bảo hiểm An toàn Đường bộ Mỹ (IIHS) đã khẳng định rằng "Hiện tại, chúng ta có thể tự tin nói rằng việc làm cho đội xe của Mỹ thân thiện với môi trường không đòi hỏi bất kỳ sự đánh đổi nào về mặt an toàn." Nhiều mẫu xe điện đã được trao giải Lựa chọn an toàn hàng đầu năm 2024 của IIHS, bao gồm Audi Q4 e-tron, Hyundai Ioniq 6 và Subaru Solterra.
Theo AutoPro
